Deneme, Felsefe, Sinema, Tarih, Şiir, Arkeoloji, Rüya, Psikoloji, Seminer Notları...
İnilti: Akıl Hastalarının Yazdıkları Şiirler
Pişirilmiş Toprak Figürinleri, Kil Heykelcikler
Terracotta, Latince terra (toprak) ve cotta (pişirilmiş) kelimelerinde türeyerek, pişirilmiş toprak anlamına gelir. Terakota ham maddesi, kil bazlı kahverengi-kızıl renkli topraktır. İnsanoğlunun ateşi keşfetmesi ile ilkel silah, araç-gereç üretme işçiliği başlar. Şimdilik, kilden yapılmış en arkaik insan üretimi betim, Fransa’nın Audoubert Mağarası’nda keşfedilir. Yaklaşık 12 bin öncesine ait bulguda, ham kil toprağa şekil ve kabartı verilerek iki bizon betimlenir. Neolitik Dönem ile birlikte ihtiyaçlar doğrultusunda, özellikle Akdeniz havzasında, kilden kap-çanak ve seramik üretimi gelişir ve çömlekçilik ortaya çıkar. Sonrasında pişirilmiş topraktan estetik amaçlı idol ve figurinlerin üretilmeye başlanmasıyla sanat gelişir ve heykeltıraşlık mesleği doğar.
Ham Kilden yapılmış Kabartma Bizon betimleri, M.Ö. 12 bin yıl, Audoubert Mağarası |
Toprak Pişirme Tekniği
Milattan Önce 4500'lerden Kil Figurin - Kadın yada Tanrıça İdolü
|
Kil Figurinler, Milattan Önce |
Neolitik dönem Anadolu’da, Çatalhöyük ve Hacılar bölgesine ait pişirimli toprak hayvan, erkek, kadın figürinleri ve yüksek kabartmalar (M.Ö. 6 bin) günümüze ulaşır. Anadolu Neolitik dönem yerleşkelerinde, çoğu evlerde ele geçirilmiş heykelcikler, bir ev kültünün varlığını işaret eder gibidir. Arkaik dönem figürinlerin birçoğu, zengin sınıf ve askerlerin siparişlerinden ayrı olarak, amatör istek ve kişisel dürtülerle üretilmiş Halk Sanatı izleridir. Günümüze ulaşanlar, tanrıça yâda kadın temsilleri, vahşi yâda evcil hayvan betileri, çok sayıda amorf objelerdir. Neolitik dönemden milattan sonraya onlarca asır içinde, çoğunluğu Anadolu, Mezopotamya, Mısır ve Hindu coğrafyasına ait verilerde, asıl dikkat çeken animalist inancının yansımasıdır. Bugün, bizlere genelleme ve indirgeme yapmaya fırsat vermeyecek atipik buluntular, tanım-yorum dışı betiler çoktur.
Anadolu'da Figürinler - Neolitik Dönem |
Atipik Figürinler - Mısır, Mezapotamya, Indus bölgesinden |
Halk Sanatı Figürinler
Halk Sanatı Figurinler - Myrina (İzmir) ve Tangara'dan |
Adak Heykeli ve Heykelcikleri - Kıbrıs'ta bir tapınakta buldu, M.Ö. 650'li yıllara ait |
Vicdan Üzerine İki Satır
Vicdan, önce ezilenlerin psikolojisi olarak
Niçe’nin diliyle ‘köle’, Türkçe’de 'kara vicdan' var olageliyor. Kara vicdan,
hocanın yüzmediği sularda gelişir çoğunlukla. Örnek olarak, çaresizlikten
sosyal güdük kalma ile vicdanlı olanları; hoca ilke ve değer v.s. ile
sorumluluk kıskacı olarak düşünüyor.
Vecd olarak vicdan, gündelik her şeyden
vazgeçebilecek insan emeği bence. Ve ömrü hayatımda böyle bir insan görmedim,
dahi duymadım.
Hoca benim de aklen katıldığım ‘vicdan, değil
eylem düşünce olarak dahi özgürlüğü öldür.’ fikrini savunuyor. Ama onu tercih
edilmiş hal sandığı, durum farklı.
İnsan, hele Anadolu insanı, hayatın enkazı içinde
gayri ihtiyari vicdanlı olur. Vicdanlı olmayı seçmek, gerçekten seçim ve büyük
yıkımdır. Doğanın yapısına uyumsuzluk olarak söndürülür v.s...